Literatuur 1900 - 1980
Updated 1 Dec 2019
Contributors
Created byNoah van Krugten
Attachments
Events
Russische Revolutie
Sovjet Unie
1917Beurskrach
Wall Street, New York, VS
1929Adolf Hitler wordt Rijkskanselier
Duitsland
1933Algemeen kiesrecht ingevoerd
Nederland
1917Einde Schoolstrijd
Nederland
1917Actief kiesrecht voor vrouwen
Nederland
1919Wereldtentoonstelling
Parijs, Frankrijk
1900Tentoonstelling 'Entartete Kunst'
München, Nazi-Duitsland
1937Opkomst film als kunstmiddelFietswiel op sokkel, Marcel Duchamp
Readymade kunst
1913Cubacrisis
Cuba
1962Huwelijk van Beatrix & Claus
Kasteel Drakensteyn, Nederland
10 maart 1966Bericht aan de rattenkoning
Harry Mulisch
1966Turks Fruit
Jan Wolkers
1969De Zaak 40/61
Harry Mulisch
1962De Metsiers
Hugo Claus
1951Instelling Kultuurkamer
Nederland
1941Val van de Berlijnse Muur
Berlijn, West-/Oost-Duitsland
9 november 1989L'existentialisme est un humanisme
Jean-Paul Sartre
1946De Tranen der Acacia's
W.F. Hermans
1949Kaas
Willem Elsschot
1933Oprichting Forum
M. Ter Braak en E. Du Perron
1932Het achterhuis
Anne Frank
1947Een tevreden lach
Andreas Burnier
1965Op weg naar het einde
Gerard Reve
1963Le Mythe de Sisyphe
Albert Camus
1942Atonaal
Simon Vinkenoog
1951De avonden
Gerard Reve
1947Ik, Jan Cremer
Jan Cremer
1964Terug naar Oegstgeest
Jan Wolkers
1965Robinson
Doeschka Meijsing
1976Bouwval
Frans Kellendonk
1977Een vlucht regenwulpen
Maarten 't Hart
1978Allemaal tranen
Mensje van Keulen
1972De schaamte voorbij
Anja Meulenbelt
1976Een zwerver verliefd
Arthur van Schendel
1904Het verboden rijk
J. J. Schlauerhoff
1932Bezette stad
Paul van Ostaijen
1921De volharding der herinnering
Salvador Dalí
1931Verzen
Hendrik Marsman
1923Periods
WO ISpaanse
Burger-
oorlogFin de Siècle - Belle Époque:
- Onderdrukking burgerlijk normen- en waardensysteem
- Specialisatie en arbeidsdeling leidden tot steeds minder algemeen gedeelde normen
en waarden
- Emile Durkheim constateert anomie: gezamenlijke normen en waarden
verdwijnen of worden onduidelijk
- Constante technologische ontwikkeling
- Maatschappelijke rust: laatste oorlog in Europa was een vage herinneringInterbellum:
- Periode tussen de twee wereldoorlogen
- Optimisme en bewondering enerzijds (uitvindingen)
- Angstgevoelens en pessimisme anderzijds
(vervreemding en materialisme)
- Verzuiling in NederlandJugendstil - Art Nouveau
- Natuur als inspiratiebron
- Mooier maken van de werkelijkheid
- Gustav KlimtDada
- Kunst ter discussie stellen
- Antikunst
- Kritiek op burgerlijke moraal
- Paul van Ostaijen, Hugo Ball, Tristan TzaraSurrealisme
- Onderbewuste krijgt een grote rol
- Afkeer van logica en rede in kunst
- Toeval, associatie en beïnvloeding
aanwezige elementenExpressionisme
- Vervorming van de werkelijkheid
- Autonoom product: geen afbeelding
- Zelfstandig naamwoord boven bijvoeglijk naamwoord
- Korte zinnen en kernachtige regels
- Hendrik MarsmanNieuwe Zakelijkheid
- Tegenreactie op het expressionisme
- Journalistieke, objectieve stijl
- Willem Elsschot & Ferdinand BordewijkDe Stijl
Abstracte kunstenaars
(Mondriaan & van Doesburg)
1917 - 1931Neoromantiek
- Voortzetting 19e-eeuwse romantiek
- Onvrede omtrent eigen tijd: weltschmerz (Schlauerhoff)
- Verlangen betere wereld: sehnsucht (Nescio)
- Vlucht in de historie (van Schendell)WOIIKoreaoorlogVietnamoorlogKoude Oorlog
Periode van conflicten en ideologische strijd
Verenigde Staten van Amerika vs. Sovjet-UnieOorlogsliteratuur & VerzetspoëzieIndonesische OnafhankelijkheidsoorlogVijftigers
Proza:
- Taboedoorbrekend
- Anti-helden
- Levens- en doodsangst
- leidt tot weerstand en onbegrip
- Reve, Mulisch, Hermans, Claus
Poëzie:
- Experimenteel
- Vrij vers
- Verwerpen van de traditie
- Maatschappijkritisch
- Lucebert, Kouwenaar, Elburg,
Vinkenoog, Campert, PoletZestigers
Proza:
- Seksualiteit expliciet aan bod
- Autobiografisch schrijven
- Vernieuwende romanvormen
- Defictionalisering
- Shockerend: rellen en rumoer
- Reve, Cremer, Wolkers, Mulisch, Polet
Poëzie:
- Uitgangspunt staat niet vast
- Neo-realisme
- Rutger Kopland & Gerrit KomrijJaren '70:
Proza:
- Geen schokkende literatuur
- Literatuur als vorm van verbeelding
- Geen maatschappelijk engagement:
ik stond centraler; iktijdperk
- Traditioneel realisme afgewezen
- Opkomst kwalitatieve jeugdliteratuur
- Anekdotische schrijvers
- Maarten 't Hart, Mensje van Keulen,
Anja Meulenbelt, Louis Ferron,
Franks Kellendonk, Doeschka Meijsing
Poëzie:
- Nadruk op taligheid en
autonomie van het gedicht
- Uitdrukken van gevoelens
- Kopland, Komrij, KouwenaarJaren '50:
- Wederopbouw
- Verzuiling
- Angst nieuwe wereldoorlog
- Dekolonisatie
- Niet terug naar voor de oorlogJaren '60:
- Opkomst jeugdculturen
- Verlangen naar inspraak en medezeggenschap
- Ontstaan consumptiemaatschappij
- Opkomst feminisme
- Acceptatie en emancipatie homoseksualiteit
- Gevestigde orde onder druk (antiautoritarisme)CoBrA (1948 - 1951)
- Avant-gardistische kunststroming
- Geen realistische weergave werkelijkheid
- o.a. Karel Appel, Constant & CorneillePopart (±1955 - ±1968)
- Onderwerpen uit massacultuur
- Deautomatisering van waarnemingen
- Herhaling van voorwerpen/personen
- Kritiek op massaproductie van consumptiegoederen
- Andy Warhol & Roy LiechtensteinModernismePostmodernisme
Comments