20h 15min, may 5, 1929 y - Earthquake, calm before storm

Description:

အိမ်တွင် အရက်ဝိုင်းမဖွဲ့ရ ဆိုသည့် မသင်းမြ ၏ စည်းကမ်းကြောင့် ကီလီလမ်းရှိ တိတ်ဟုတ် ဟိုတယ်တွင် လမ်းမတော်ဖိုးတုတ်၊ စံဘ ၊ ငညွန့်၊ ထွန်းတင် တို့သည် ရန်ကုန်အရှေ့ပိုင်း တာမွေတွင် နာမည်ရခါစလူမိုက်တစ်ဦးဖြစ်သော အောင်ဘ နှင့် အရက်သောက်ရင်း အလုပ်ကိစ္စဆွေးနွေးနေကြသည်။

အောင်ဘ က အရှေ့ပိုင်းတွင် ကုလားလူမိုက်တို့ လွှမ်းမိုးမှုကို အဆုံးသတ်စေချင်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သူ့ထံတွင် တာမွေ၊ ကျောက်မြောင်း တဝိုက်မှ လက်စလက်နရှိသော ဗမာလူမိုက်ပေါက်စများ အသင့်ရှိနေကြောင်းနှင့် လမ်းမတော်ဖိုးတုတ်၏ သြဇာခံရန်အသင့်ရှိကြောင်း၊ လိုအပ်လျှင် တာမွေတွင် ဗလီလာလာတက်နေသော မက်စတီးခန်းကိုပင် ဝင်ခုတ်ပေးလို့ရကြောင်း ဖိုးတုတ်ထံ လာပြောခြင်းဖြစ်သည်။

''အချိန် နဲ့ အခါကို စောင့်ရတယ်..အောင်ဘ။ မင်းနေရာမှာက မတ်စတီးလူတွေရော၊ မန်မဆင်တွေပါ ပတ်လည်ဝိုင်းထားတာ။တခုခုဆို မင်းတို့ အားလုံးပြေးပေါက်မရှိပဲဖြစ်မယ်။ ငါတို့ အနောက်ပိုင်းက စစ်ကူလာပေးမယ်ဆိုရင်တောင် ပုဏ္ဍားဘထွန်းက ငါ့ကို အမြဲ ချောင်းနေတာ..ဒီတော့ အချိန်မသင့်ပေးဘူးကွ။ ပြီးရင် မတ်စတီးခန်းလို လူကို သတ်ရင် ကိုယ့်လည်ပင်းကိုယ် ကြိုးကွင်းစွပ်တာပဲ။ ဒီကောင်ကြီးက စီးပွားရေး အသိုက်အဝန်းရော၊ နိုင်ငံရေးမှာပါ ထုနဲ့ထည်နဲ့ တည်ဆောက်ထားပြီးသွားပြီ''

''ဟုတ်ကဲ့ပါ..ဆရာဖိုးတုတ်..ကျွန်တော်တို့ကလည်း ဆရာလိုအပ်ရင် အသင့်ရှိပါတယ်ဆိုတာ..ပြောပြတာပါ.. ဆရာဖိုးတုတ် မညွှန်ကြားပဲ ဘာမှ မလုပ်ပါဘူး''

ထိုစဉ် .အသံကျယ်ကြီးတစ်ခုနှင့်အတူ…စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှ ပုလင်းများ ဖန်ခွက်များ လဲကျကုန်ပြီး အဆောက်အဦတစ်ခုလုံး ရမ်းခါသွားသည်။

''ဟာ..ဘာဖြစ်တာလဲ..ဘာဖြစ်တာလဲ''
ဖိုးတုတ်က အလန့်တကြားမတ်တပ်ထရပ်လိုက်သည်။
သို့သော်..အောက်ခံကြမ်းခင်းက ခါယမ်းနေသဖြင့် ယိမ်းယိုင်သွားပြီး နံရံကို လှမ်းကိုင်လိုက်ရ၏။

''ငလျင်ဗျိုး..ငလျင်..အထဲကလူတွေ..လမ်းပေါ်ထွက်ကြ..ထွက်ကြ''

လမ်းမမှ အော်သံတစ်ခုကြောင့် ဖိုးတုတ် သတိဝင်လာပြီး အပြင်ဘက်သို့ အပြေးအလွှားထွက်လိုက်သည်။
သူ့နောက်မှ တပည့်များနှင့် အောင်ဘ လည်း ပြေးလိုက်လာကြသည်။

ကြောက်လန့်တကြားပြေးထွက်လာသူများက ကီလီလမ်းပေါ်တွင် အများအပြား။
ကီလီလမ်းထောင့်မှ တိုက်တစ်လုံး ဝုန်း ခနဲ ပြိုကျသွားသံကိုလည်း ကြားလိုက်ရသည်။

ငလျင် က ကြမ်းလွန်းသဖြင့် မြေပြင်မှာ လှိုင်းထသလိုဖြစ်နေသည်။
လူများအားလုံး လမ်းပေါ်တွင် မတ်တပ်ရပ်မရ။ ထိုင်သူထိုင်၊ မှောက်သူမှောက်နှင့်။
ခဏအကြာတွင်..ငလျင် ရပ်သွား၏။

''စံဘ..စံဘ..မင်းအမ..မသင်းမြ..အိမ်မှာကျန်ရစ်တယ်..လာ..လာ..သွားမယ်..သွားမယ်..''

ဖိုးတုတ် က ကာနယ်လမ်းဘက်သို့ ပြေးထွက်သွားသည်။ ထို့နောက် လမ်းမတော်ဘက်သို့ ကွေ့ကာ အမောတကောပြေးသွား၏။

စံဘက ဖိုးတုတ်နောက်မှ ပြေးလိုက်သည်။

ရောက်ပြီ။

အိမ်ရှေ့တွင် မသင်းမြ နှင့် အိမ်စေမလေးနှစ်ယောက် မှာ ငုတ်တုတ်ကလေး။ တပည့်ဖြစ်သူ အုန်းဖေ တို့ အဖွဲ့က ပြိုကျသွားသော ဝရံတာကို ဖယ်ရှားနေသည်။

''ကိုဖိုးတုတ်..ကိုဖိုးတုတ်''

ဖိုးတုတ်ကို မြင်တော့ မသင်းမြ ဝမ်းသာအားရထလာသည်။

''ဘာဖြစ်သွားသေးလဲ..မသင်းမြ..ဘာဖြစ်သွားသေးလဲ''

''ဘာမှမဖြစ်ဘူး..ကျွန်မ ဘာမှမဖြစ်ဘူး..ဟို..အိမ်ရှေ့ ဝရံတာသာ ပြိုကျသွားတယ်''

''လူဘာမှ မဖြစ်တာပဲ တော်လှပါပြီ မသင်းမြရယ်…ဝရံတာကိစ္စက အုန်းဖေတို့ လူစု လုပ်လိုက်မယ်..ဘာမှ စိတ်မပူနဲ့..''

နောက်တစ်နေ့ နံနက်သတင်းစာထဲတွင် သတင်းထူး နှစ်ခု သာ ကြီးစိုးနေသည်။

အိန္ဒိယတွင် မဟတ္တမဂန္ဒီကြီးကို အင်္ဂလိပ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးလိုက်သည့်သင်း နှင့် အင်အား ၇.၂ ရစ်ချ်တာစကေးရှိ ငလျင်ကြီးကြောင့် ရွှေမောဓောဘုရားကြီးအပါအဝင် ၊ ပဲခူးမြို့ သုံးပုံတစ်ပုံပျက်စီးခဲ့ပြီး လူပေါင်း (၅၀၀)ခန့်သေကြေခဲ့သည့်သတင်းပင်။

နောက်ထပ် လေးရက်အကြာ။

''ကိုဖိုးတုတ်..ဆရာတော် ဦးဝိလာသ က သူ့ကျောင်းကို လာခဲ့ပါဦးတဲ့၊ ဧည့်သည်တွေလည်း ရောက်နေတယ်တဲ့''

ထိုအချိန်တွင် ဖိုးတုတ်၏ ဦးလေးဖြစ်သူ ဦးဘိုးသင် လည်း အိမ်တွင် ရောက်နေချိန်ဖြစ်သည်။

''ဖိုးတုတ်.ဆရာတော်ကျောင်းဆို..ငါလည်း လိုက်ခဲ့မယ်ကွာ..နောက်တပတ်ထဲ ငါဆရာတော်ကျောင်းမှာ ဒုလဘ္ဘ စီးချင်တာ..အဲ့ဒါလိုက်လျှောက်ချင်လို့''

''ဟာ..အခုတော့ မလိုက်ပါနဲ့ဦး ဦးလေးရဲ့….ကျွန်တော်တစ်ယောက်တည်း သွားမှဖြစ်မယ်''

''ဖိုးတုတ်..က ငါမသိအောင် အဲ့ဒီကျောင်းမှာ ဘယ်သူတွေနဲ့ တွေ့မှာ မို့လိုလဲ.. မင်းဘာတွေ လုပ်နေတာလဲ''

''ဘာမှ မဟုတ်ပါဘူး..ဦးလေးရာ..တခြားအလုပ်ကိစ္စတွေပေါ့''

''အေးပါ..ဖိုးတုတ်ရာ..မင်းက အခုတော့ အစွယ်ရှည်လာပြီကိုးကွ..ထားပါ..မင်းမသိစေချင်တာကို ငါကလည်း မသိချင်ပါဘူး..ဒါနဲ့..ဟိုရက်က မင်းကောင်တွေ ကူလီအလုပ်သမား လိုက်စုနေတဲ့ သတင်း ငါကြားခဲ့သေးတယ်..ငါ့ဆီမှာ ဘတ်စ်ကားစပယ်ရာလုပ်ဖို့ ပြောထားတဲ့ အညာသားလေးတောင် တစ်ရက် တစ်ကျပ်ခွဲ ရမယ်ဆိုတော့ ကူလီထမ်းတော့မလို့တဲ့..အဲ့ဒါ ကရော ဘာလဲ..မင်းက ကူလီခေါင်းပါ လုပ်တော့မလို့လား''

''အချိန်တန်တော့ ဦးလေး သိရမှာပေါ့..ဦးလေးရာ..ကဲ..ကျွန်တော်သွားဦးမယ်..ဟိုကောင်တွေ ဝရံတာပြန်ပြင် နေတော ဦးလေး ကြည့်ပြီး လိုအပ်တာ ညွှန်ပေးလိုက်ဦး''

ဖိုးတုတ်က မော်တော်ကားပေါ် တက်ကာ မောင်းထွက်လိုက်သည်။

ဦးဝိလာသကျောင်း။
ဒီတစ်ခါတော့ မျက်နှာဖြူ မစ္စတာတီကူးပါး ပါမလာတော့ပဲ ဝန်ထောက်ဦးချန်ထွန်း တစ်ယောက်သာ။

''မောင်ဖိုးတုတ်ရေ……အခြေအနေတွေက ပြောင်းသွားပြီကွ''

''ဘာတွေ ပြောင်းသွားတာလဲ..ဝန်ထောက်မင်း''

''အလုပ်လုပ်ရမယ့် ရက်က ငါတို့ ထင်ထားတာထက် ပိုစောသွားပြီ''

''ကျွန်တော်လည်း သတင်းစာတော့ စောင့်ဖတ်ပါတယ်။ သပိတ်မှောက်မယ့် သတင်းမတွေ့သေးဘူး။ ငလျင်နဲ့ ဂန္ဓီ အဖမ်းခံရတာတွေချည်းပဲ''

''အေး..အဲ့ဒီကိစ္စတွေကြောင့်ပဲ။ အခု ဂန္ဓီကြီး အဖမ်းခံရလို့ ငလျင်ကြီးလှုပ်တာလို့ ဗမာပြည်က ကုလားတွေက ယုံကြည်နေကြတယ်။ ငလျင်နဲ့ ဂန္ဓီကြီးကိစ္စရောထွေးပြီး တချို့ ကုလားရပ်ကွက်တွေမှာ လမ်းပေါ်မှာ တွေ့သမျှ ကုလားမဟုတ်တဲ့ လူမျိုးတွေနဲ့ ခဲနဲ့ လိုက်ပေါက်နေကြတယ်။ အဲ့ဒါ ကုလားနိုင်ငံရေးသမားတွေ စနက်ပဲ။ ငလျင် ကြောင့် အစိုးရက အလုပ်ရှုပ်နေချိန်ကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ဆိပ်ကမ်းသပိတ်ကို စမှောက်တော့မယ်''

''ဘယ်တော့မှောက်မှာလဲ''

''မေလ ၁၀ ရက်နေ့၊ မနက်ဖန်ပဲ..မောင်ဖိုးတုတ်..မင်းလူတွေကို ဒီကျောင်းနားတဝိုက်မှာ အဆင့််သင့်ပြင်ထားပေတော့။ မနက်ဖြန် မနက် ၆ နာရီထိုးအတိကို ဒီဘုန်းကြီးကျောင်းထဲမှာ လော်လီကားဆယ်စီးထိုးပေးထားမယ်။ ဆိပ်ကမ်းအလုပ်သမားရေးရာ စတိဗီရိုဌာန က ဝန်ထမ်း အယောက်နှစ်ဆယ်က အသုတ်လိုက်ခွဲပြီး ဆိပ်ကမ်းတွေ စီ ပို့ပေးလိမ့်မယ်၊ မနက် (၈)နာရီ ဆိပ်ကမ်းအလုပ်တွေစချိန်မှာ ကုလားကူလီတွေက သပိတ်မှောက်ပြီး အလုပ်ဘယ်သူမှ ဆင်းကြမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ မင်းလူတွေက ဆိပ်ကမ်းကူလီအလုပ်သမားတွေအဖြစ် တရားဝင်လုပ်ငန်းခွင် တန်းဝင်ကြရုံပဲ''

ဦးချန်ထွန်း ၏ ပြောစကားများကို နားထောင်ရင်း ဖိုးတုတ် သက်ပြင်းချလိုက်သည်။

''အိုကေပါ..ဝန်ထောက်မင်း..ဒီနေ့ညကတည်းက ကျွန်တော့်လူတွေကို စုခိုင်းထားလိုက်ပါ့မယ်''

ဦးချန်ထွန်းနှင့် လမ်းခွဲပြီးနောက် ဖိုးတုတ် သည် ဂန္ဓမာသောင်းရီ နေထိုင်ရာ စဉ်အိုးတန်း ထဲသို့ ထွက်လာခဲ့သည်။

အိမ်တွင် ဂန္ဓမာ မရှိ။ ဂန္ဓမာ့ တပည့်တွေသာ ရှိနေ၏။

''ကိုဂန္ဓမာ က အခုတလော ချိုင်းနားစတန်း က ဟို ကောင်မလေးတွေ နေတဲ့ အိမ်ဘက် ကို နေ့တိုင်းသွားတတ်တယ်…ဆရာဖိုးတုတ်''

ဖိုးတုတ် က ချိုက်ဟုန် နှင့် မသောင်းတို့ နေထိုင်ရာ ဘက်ဆီသို့ ကားကို ပြန်မောင်းလာခဲ့လိုက်သည်။
ချိုက်ဟုန်က တဲတန်းအပြင်ဘက် မုန့်ဟင်းခါးဆိုင်လေးတွင် ထိုင်နေ၏။

ဖိုးတုတ်က ကားကို ရပ်လိုက်ပြီး

''ချိုက်ဟုန်..ဟိုကောင် ဂန္ဓမာ..ညည်းတို့ အိမ်မှာလား''
ချိုက်ဟုန်က ခေါင်းညိမ့်ပြသည်။

ဖိုးတုတ် မင်္ဂလာဆောင်ပွဲပြီးကတည်းက ချိုက်ဟုန် ဆီ မရောက်ဖြစ်ခဲ့။ ချိုက်ဟုန် သူ့အပေါ် စိတ်ခုနေသလားဟု တွေးမိသေးသည်။

သို့သော် အလုပ်ကိစ္စက အရေးကြီးသဖြင့် ထိုကိစ္စကို ခဏမေ့ထားလိုက်၏။

တန်းလျားရှေ့သို့ ရောက်သောအခါ ကားဟွန်းကို အဆက်မပြတ်တီးလိုက်သည်။

ဂန္ဓမာ ထွက်လာသည်။

''ကိုဖိုးတုတ်ကြီး..အိမ်ထဲ မဝင်တော့ဘူးလား''

မသောင်းက လှမ်းအော်၏။ ဖိုးတုတ်က ခေါင်းခါပြပြီး ဂန္ဓာမာကို လက်ယက်ခေါ်လိုက်သည်။

''ဂန္ဓမာ..ကားပေါ်တက်..အခု အရေးကြီးပြီ..မင်း စုထားတဲ့လူတွေကို ဒီညနေ အပြီး ခေါ်တော့''

''ဟ..ချက်ချင်းကြီးပါလား..ဖိုးတုတ်ရ..ခဏနေဦး..အပေါ်မှာ ငါ့ ကုတ်အင်္ကျ ီ ကျန်ခဲ့သေးတယ်''

''လာစမ်းပါကွာ..နောက်ရက်လည်း..မင်းက ဒီအိမ်ကို မလာမှာ ကျနေတာပဲ..မသောင်းသိမ်းထားပေးပါလိမ့်မယ်''

ဂန္ဓမာသောင်းရီက ကားပေါ် တက်လိုက်သည်။

ဖိုးတုတ်က စီးကရက်ဗူးကို ကမ်းပေးလိုက်ရင်း..
''ဆောရီးကွာ..မင်းတို့ အချိန်ကောင်းကြီးမှာမှ ငါက လာခေါ်သလိုဖြစ်နေမလားပဲ''
ဂန္ဓမာသောင်းရီ ရှက်သွားသဖြင့် မျက်နှာ နီရဲသွား၏။

''ဟာကွာ..ငါက မသောင်းဆီ ရိုးရိုးသားသား သွားလည်တာပါကွ..ဘာမှ မလုပ်ပါဘူး''

''မင်းတို့သာ ဘာမှ မလုပ်တာ။ ချိုက်ဟုန်ကိုတော့ မုန့်ဟင်းခါးဆိုင်မှာ ရှောင်ခိုင်ထားပါလားကွ..ဟေ့..ဂန္ဓမာ..ဂန္ဓမာ..အဖိနှိပ်ခံ မသောင်းလေးနဲ့ တွေ့မှ ပဲ မင်း..အသဲလည်း ကြွေဆင်းတော့တယ်''

''အေးကွာ..မသောင်းက သနားစရာကောင်းပါတယ်။ ပညာတတ်ကလေးကွ။ ဂျပ်ဆင်ကောလိပ် ဝင်ခွင့် ဖြေမလို့ ရန်ကုန်တက်လာရင်း စရိတ်ပျက်လို့ ဂျပန်ဓာတ်ပုံဆိုင်မှာ ဝင်လုပ်တာတဲ့။ ဂျပန်နဲ့ ကြိုက်ကြပြီး ဂျပန်က ဖျက်ဆီးလို့ ဝလို့ ကိုယ်ဝန်နဲ့ ထားခဲ့တာ။ ကိုယ်ဝန်ကလည်း ပျက်ကျသွားတယ်တဲ့ကွာ။ အဲ့ဒီမှာ စိတ်ဓာတ်တွေကျပြီး လျှောက်သွားနေရင်း ဟိုတယ်မယ်ဖြစ်တော့တာပဲ''

''ဟေ့ကောင်ရေ..သူတို့လိုဟာတွေ ပါးစပ်က ဗြိတိသျှဘားမားရုပ်ရှင် ထက်တောင် ဇာတ်လမ်းမျိုးစုံထွက်သေးတယ်ဟ.. မင်း လျှောက်ယုံမနေနဲ့ ကိုယ့်လူ''

''မဟုတ်ပါဘူး..ဖိုးတုတ်ရာ..ဒီဟာတော့ မသောင်းတကယ်ပြောတယ်ဆိုတာ ငါသေချာခံစားရပါတယ်''

''အေးကွာ..ခံစားရတယ်ဆိုလည်း ခံစားကွာ။ ခံလည်း ခံစား..အလုပ်လေးလည်း လုပ်ဦး..ဒီည လူနှစ်ထောင်နော်။ ဦးဝိလာသ ကျောင်းတဝိုက်မှာ အသင့်ရှိအောင် စုပေးထား။ ဟိုလို လူစုလူဝေးကြီးဖြစ်အောင်လည်း မလုပ်နဲ့ဦး အယောက်နှစ်ဆယ်တတွဲလောက် တွဲပြီး နေထားခိုင်း..ဟုတ်ပြီလား''

''စိတ်ချ ဟေ့ကောင်…မင်းရှာခိုင်းလို့ ဟိုးနယ်က တက်လာပြီး ရန်ကုန်မှာ အလုပ်လာရှာနေတဲ့ လူငယ်တွေရော၊ တစ်ရက်ငါးမူးနဲ့ ချယ်ဂါလီဆွဲနေတဲ့ကောင်တွေရော၊ ကမာရွတ်နဲ့ အင်းစိန်ဘက်က လူတွေပါ ငါအသင့််ရှာထားပြီးသား။ မနက်ကျ လူစုံနေစေရမယ်''

Added to timeline:

Date: