События
1889 İttihad-ı Osmanı Cemiyeti’nin (İttihat ve Terakki) kurulması1911 Trablusgarp Savaşı : M.Kemal Derne ve Tobruk da görev alıyor1912 I.Balkan Savaşı :
Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı’ndan oluşan Balkan Birliğinin Osmanlı Devleti’ne karşı giriştiği savaş1913 Londra Antlaşması : Sınır Midye-Enez hattına çekiliyor ,Makedonya Yunanistana veriliyor1913 Arnavutluk Bağımsız Oluyor1913 Babali Baskını : İttihat ve Terakki Partisi Yönetime el koyuyor1913 II.Balkan Savaşı :
I. Balkan Savaşı’na katılan devletlerin, Yunanistan, Bulgaristan, Karadağ, Arnavutluk, Sırbistan, Osmanlı İmparatorluğu ve sonradan katılanRomanya’nın aralarında yaptıkları savaşlardır.1913 Bükreş Antlaşması : Bulgaristan ile balkan devletleri arasında yapılıyor1913 İstanbul Antlaşması : Bulgaristan – Osmanlı arasında yapılıyor, Meriç Nehri sınır kabul ediliyor1913 Atina Antlaşması : Yunanistan – Osmanlı Arasında yapılıyor,Ege adaları yunanistana veriliyor1918 Mondros Ateşkes Antlaşması : Rauf Bey3 Kasım : İngilizlerin musulu işgali13 Kasım : İstanbulun işgaliПериоды
1908 – 1918 II.Meşrutiyet Dönemi
* 1908 Reval Konferansı (Rusya-ingiltere)
* 1908 Bulgaristan Bağımsız oluyor
* 1908 Girit Yunanistana veriliyor
* 1908 Bosna Hersek Elden çıkıyorI. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914'te başlayan ve 11 Kasım 1918'de sona eren Avrupa merkezli küresel savaş
4 Ağustos : Alman savaş gemilerine izin verilmesi (Yavuz-Midilli,Goben-Bresav)
22 Aralık : Sarıkamış Harekatı(Kafkas Cephesi) : Taarruz
1915 Techir Kanunu
1915 Çanakkale Zaferi
1916 Kafkas Cephesinde M.Kemal Muş – Bitlisi ruslardan geri alıyor
1917 Bolşevik Devrimi
1917 ABD Savaşa Giriyor
1918 Mustafa Kemal Yıldırım orduları grup komutanı oluyor (suriye cephesinde)
1918 Wilson İlkeleri :1927 Gelişmeleri
15 Ekim : M.Kemal Nutuk’u okuyor (1919-1927 yıllarını kapsar)
16 Ekim : Teşvik-i Sanayi Kanunu1928 Gelişmeleri
10 Nisan : Anayasadan “Devletin dini islamdır” ibaresinin çıkarılması
24 Nisan : Uluslararası Rakamların Kabulü
1 Kasım : Türk Harflerinin Kabulü
24 Kasım : Millet Mekteplerinin Açılması : M.Kemal Başöğretmen
– Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu
– Brian Kellog Paktı : ABD-Fransa öncülüğünde dünya barışına katkı sağlamak1929 Gelişmeleri
– Gümrük Tarife Kanunu Değişti : Yerli tüccarın korunması
– Topraksız köylüye toprak dağıtılması hakkında kanun
– Litvinov Protokolü : Sovyet Rusya dünya barışı
– Adana – Mersin demiryolu sorunu (Fransa)1930 Gelişmeleri
20 Şubat : Türk Parasını koruma kanunu
3 Nisan : Kadınlara Belediye Seçimlerine Katılma hakkı verilmesi
10 Haziran : Nüfus Mübadelesi(Etabli) Antlaşması : İstanbul rumları, batı trakya türkleri yerleşik sayıldı, yunaninsanla ara düzeldi
11 Haziran : Merkez Bankasının kurulması : Para politikasıü,Türk parasını korumak
12 Ağustos: Serbest Cumhuriyet Fırkası Kuruluyor(Fethi Okyar): milliyetci,laik,tek derece,teşviki
sanayi uygulanacak,yabancı sermaye girecek,kadınlara siyasi hak,liberali1931 Gelişmeleri
26 Mart : Ölçüler kanunun kabulü
15 Nisan : Türk Tarih Kurumunun açılması1932 Gelişmeleri
19 Şubat : Halk Evlerinin açılması
12 Temmuz : Türk Dil Kurumunun açılması
18 Temmuz :Milletler Cemiyetine Giriş : ispanya temsilcisinin önerisi,Almanya ve italyanın yayılmacı politikalarına karşı, Cemal Hüsnü T.
– Zirai Donatım Kurumu açıldı1919 Gelişmeleri
18 Ocak : Paris Barış Konferansı
30 Nisan : M.Kemal 9. Ordu Müfettişi oldu
15 Mayıs : İzmirin İşgali
19 Mayıs : M.Kemal Samsuna çıkıyor
28 Mayıs : Havza Genelgesi : Miting ve Protesto
22 Haziran : Amasya Genelgesi : Gerekçe,Yöntem,program,Temsilciler kurulu temelleri
27 Haziran : Balıkesir Kongresi
8 Temmuz : M.Kemal askerlikten istifa ediyor(Erzurum sınırı içinde1920 Gelişmeleri
12 Ocak : Son osmanlı mebusan meclisinin toplanması : misak-ı milli kabul ediliyor
28 Ocak : Misak-ı milli ilanı:
3 Mart : Salih paşa kabinesi kuruluyor
16 Mart : Anlaşma devletleri istanbulu işgal ediyo(fiili)
5 Nisan : Damat ferit paşa kabinesi kuruluyor
23 Nisan : TBMM’nin Kuruluşu
24 Nisan : M.Kemal’in meclise önergesi
29 Nisan : Hıyanet-i Vataniye kanunu : İsyan1921 Gelişmeleri
6-10 Ocak : I.İnönü Muharebesi : İsmet Bey general
20 Ocak : Teşkilat-ı Esasiye kanunu(21 Anayasası):
23 Ocak : Londra Konferansı : Bekir Sami Bey
23 Şubat : Batum Antlaşması : Artvin-Ardahan-Batum Türkiyeye verildi
1 Mart : Türk Afgan dostluk antlaşması : kültürel ve askeri
12 Mart : İstiklal Marşının Kabulu : Milli eğitim bakanı Hamdullas Suphi Tanrıöver okuyor,Beste Zeki üngör,
Kastamonuda açıksöz gazetesinde yayımlandı
16 Mart : Moskova Antlaşma1922 Gelişmeleri
26 Ağustos :Büyük Taarruz
11 Ekim : Mudanya Ateşkes Antlaşması : istanbul-boğazlar-doğu trakya savaşsız alındı : ismet paşa
1 Kasım : Saltanatın Kaldırılması : Osmanlı Devleti Resmen sona erdi,I.TBMM nin tek inkilabı1923 Gelişmeleri
17 Şubat : İzmir İktisat Kongresi
24 Temmuz : Lozan Konferansı : İsmet paşa
11 Ağustos : II.TBMM nin Açılması
9 Eylül :Cumhuriyet Halk Fırkasını kurulması
13 Ekim : Ankaranın Başkent yapılması
29 Ekim : Cumhuriyetin ilanı : Kabine sistemi
30 Ekim : İsmet İnönü Başbakan
1 Kasım : Fethi Okyar Tbmm Başkanı1924 Gelişmeleri
3 Mart : Halifeliğin Kaldırılması
– Şeriye Evkaf vekaletinin kaldırılması :diyanet,vakıflar açıldı yerine
– Erkan-ı Harbiye vekaletinin kaldırılması : Genel kurmay başkanlığu kuruldu
– Osmanlı hanedanın yurt dışına çıkarılması
– Tevhidi Tedrisat kanunu
20 Nisan : 24 anayasası :din islam,başkent ankara, dil türkçe,seçme yaşı 18,seçilme yaşı 30,cumhurbaşkanı 4 yıllığına
19 Mayıs : Haliç(İstanbul) Konferansı : Musul sorunu için 1925 Gelişmeleri
13 Şubat : Şeyh Sait İsyanı : Diyarbakır,ingiltere musul için destekliyor,seferberlik ilanı
17 Şubat : Aşar vergisi kaldırıldı
4 Mart : Takrir-i Sükun Yasası: Şeyh sait isyanını bastırmak için çıkarıldı
5 Haziran : Terakki Perver Cumhuriyet fırkasının kapatılması
25 Kasım : Kılık Kıyafet İnkilabı , Şapka kanunu
30 Kasım : Tekke-Zaviye-Türbelerin kapatılması
26 Aralık : Uluslararası Saat ve Takvim Kabulü
– Locarno Antlaşması : İngiltere-Almanya-Fransa arasındaki saldırmazlık antlaşm1926 Gelişmeleri
17 Şubat : Türk Medeni Kanununun kabulü : isviçre,patrikhanelerin yetkileri alındı,tek
eş,nikah,velayet,cezakanunun italyadan,ticaret kanunu almanyadan alındı
22 Nisan : Türkiye İran Dostluk Antlaşması
2 Mart : Maarif Teşkilatı Kanunu :yabancı okullardaki ayricalik kalkiyor(Fransa),MEB’ den izinsiz okul açılamaz, dış politikada ilk başarı
5 Haziran : Ankara Antlaşması : Musul , İngiliz mandası ırak’a bırakıldı, türkiye para aldı(3. taviz)
16 Haziran : İzmir Suikasti : İstiklal mahkem1933 Gelişmeleri
– Kadınlara Muhtar seçilme hakkı
– I. Beş yıllık kalkınma planı
– Yüksek Ziraat Enstitüsü kuruldu
– SümerBank’ın açılması (sanayiciye kredi)
– Razgrad Olayı : Bulgaristanda Türk-Müslüman mezarlarının tahrip edilmesi
– Wagon Litz Olayı : İstanbuldaki Fransız demiryolu şirketinde türk çalışanların işlerine türkçe konuştukları için son verilmesi
– Bursa Olayı : Türkçe Ezan1934 Gelişmeleri
9 Şubat : Balkan Antantı : (Türkiye,Yunanistan,Yugoslavya,Romanya), Almanya ve italyanın yayılmacı politikasına karşı,
Arnavutluk italya etkisinde,Bulgaristan Yayılmacı politika izliyor(dobluca-ege denizi) katılamadılar
21 Haziran : Soyadı Kanunu: (milliyetçilik-halkçılık-laiklik):osmalıdan kalma rutbe-nişanlar,ağa,bey,paşa,derviş,-
ayrıcalığı önlemek-resmi işlemleri kolaylaştırmak)
5 Aralık :Kadınlara Milletvekili seçilme hakkı1935 Gelişmeleri
– Hafta Tatilinin Cumadan Pazara alınması
– MTA kurulması
-Etibankın Açılması(Maden için kredi)1936 Gelişmeleri
– Montrö Boğazlar Sözleşmesinin : Ticaret gemilerine açık, Savaş gemileri 15 gün önceden
izin, Türkiye iki tarafta asker bulundurabilir,Boğazlar komisyonu kaldırıldı,Almanya-İtalyanın yayılmacı politikası,Tam egemenlik
– Akdeniz Paktı : (ingiltere,Türkiye,Yugoslavya,Yunanistan) , İtalyanın Akdenizde oluşturduğu tehdid1937 Gelişmeleri
– Atatürk İlkelerinin Anayasaya girmesi
– Denizbankın açılması (deniz için kredi)
– Sadabat Paktı : (Türkiye,Irak,İran,Afganistan) ,İtalyanın asya-afrika da yayılmacı politikası,Suriye katılmadı(Hatay), Doğu sınırı güvende1938 Gelişmeleri
–10 Kasım :Atatürkün vefatı
–11 Kasım : İsmet İnönü Cumhurbaşkanı1939 Gelişmeleri
29 Haziran : Hatayın Anavatana Katılması: İsveç-Sandler Raporu,En son belirlenen sınır. Misakı Milli büyük oranda gerçekleştirildi.,Atatürkten sonra1940 Köy Enstitüleri: İsmet İnönü zamanında köylerde öğretmen yetiştirmek,
köylünün bilgi ve becerilerini artırmak için kuruldu. Adnan Menderes döneminde kapatıldı.1943 Casablanca Konferansı: Roosevelt ve Churchill arasında yapılan görüşmedir.
Görüşmeye göre mihfer devletleri ile teslim dışında antlaşma yapılmayacak.
Barış koşulları mihfer halklarına açıklanmadan önce bu ülke liderleri yenilgiyi kabul edecek.
Sicilya’ya çıkarma yapılarak Almanya üzerinde baskı yapılacak. Türkiye’nin savaşa katılması için hazırlık yapılacak.
1943 Adana Görümeleri: Churchill ile İsmet İnönü arasında yapılmış, İnönü Türkiye’yi savaştan uzak tutmuştur.
1943 Washington Konferansı: K1944 Kahire Görüşmeleri: Roosevelt, Churchill ve İnönü arasında yapılmıştır.
İsmet İnönü Türkiye’nin savaşa hazır olmadığını belirtmiştir1945 Yalta Konferansı: ABD, İngiltere ve SSCB tarından yapılmıştır.
Konferansta; Birleşmiş Milletler kurulacak, Almanya işgal bölgelerinden ayrılacak, boğazların statüsünün SSCB lehine değiştirilmesi kararları alınmıştır.
1945 Sanfransisco Konferansı: Birleşmiş Milletleri kurmak için Türkiye’nin de bulunduğu 51 devletin temsilcisinin katılımıyla toplanmıştır.
1945 Potsdam Konferansı: İngiltere, ABD ve Sovyet Rusya’nın yaptığı son büyük konferanstır. Barışın nasıl sağlanacağı görüşülmüştür.
1945 Çiftciyi1947 Truman Doktrini:
ABD başkanı Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı komünizm tehlikesi altındaki devletlere mali ve askeri yardımı içeren doktrindir.
Türkiye’ye 100 milyon dolar, Yunanistan’a 300 milyon dolar yardım yapılmıştır.
1947 Marshall Planı:
Savaştan zarar görmüş Avrupa ülkeleri için ABD başkanı Marshall tarafından hazırlanan programdır.
12 Temmuz’da Türkiye, İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Dani1949 NATO Kuruldu:
Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’na üye ülkeler askeri güçlerimi birleştirme amacı ile kurmuşlardır.1950 Koreye Asker gönderildi1952 Natoya Üye olduk1955 Bağdat Paktı:
Türkiye ve Irak arasında Orta Doğu’da Barış ve Savunma Teşkilatı adı ile kurulmuş,
iki ülkenin birbirlerinin içişlerine karışmaması, anlaşmazlıkların barış yoluyla çözülmesi kararları alınmıştır.
Daha sonra İran, Pakistan ve İngiltere de katılmıştır.
ABD Arapların tepkisini çekmemek için resmen üye olmamış ama üyelere askeri, teknik ve mali alanda destek vermiştir.
1959’da Irak Bağdat Paktı’ndan çekilmiş ve merkez Ankara’ya taşınmıştır. 1959’da paktın adı Merkezi Antlaşma Örgütü yan1974 Kıbrıs Harekatı:
1959’da NATO’nun araya girmesiyle bağımsız bir Kıbrıs Cumhuriyeti Devleti kurulması kararlaştırılmıştır.
Yine 1959’da Londra’da Türkiye, İngiltere, Yunanistan ve Kıbrıs Rum ve Türk Kesimi temsilcileri arasında imzalanan antlaşmaya göre Kıbrıs Devleti İngiltere,
Türkiye ve Yunanistan garantörlüğüne kurulacaktır. 15 Temmuz 1974’te
EOKA’cıların(Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü-Yunanistan’ın Kıbrıs’ta kurduğu bir silahlı örgüttür) yaptığı ihtilal, Türklere karşı etnik arındırma pol1909 31 Mart Ayaklanması : II.Abdulhamit yerine V.Mehmet Reşat geçiyor, Rejime karşı ilk ayaklanmadır,Harekat ordusu bastırmıştır
Comments