Aleksander Wielki (1 gen 336 anni a. C. – 1 gen 323 anni a. C.)

Descrizione:

Po śmierci Filipa władzę przejął jego syn Aleksander, który przed kontynuowaniem planów ojca i najazdu na Persję musiał ugruntować swoją władzę, a w tym zapewnić sobie wierność Grecji, która przyjęła śmierć Filipa ze zbyt dużą radością. Wizyta Aleksandra na południu zakończyła się po krótkiej wojnie zwycięstwem i zburzeniem Teb – jednego z najważniejszych miast greckich.


WYPRAWA PRZECIW PERSJI – Na czele 40 tysięcy piechoty i 5 tysięcy jazdy Aleksander ruszył przez Hellespont na podbój Persji korzystając z zutrzymanych przez Parmeniona przyczółków po azjatyckiej stronie. Do pierwszego starcia doszło nad rzeką Granik (Granikos) w 334 p.n.e., w której Aleksander pokonał lokalnego satrapę i wkroczył do Sardes (byłej stolicy Lydii) co umożliwiło mu odbić miasta greckie w Jonii. Na wyzwolone miasta nałożono danini, ale obalono oligarchów wprowadzając rządy demokratyczne. Nieudaną taktykę obronną opracował dla Persów grecki najemnik i strag Memnon z Rodos, który zalecał wpuszczenie Aleksandra w głąb wielkiego imperium i pokonanie bez możliwości odwrotu. Pod koniec 333 p.n.e. u wrót Syrii pod Issos drogę zagrodziła Grekom armia pod dowództwem samego Króla Królów Dariusza III. W zwycięstwie decydującą rolę odegrała macedońska jazda dowodzona przez Aleksandra, która otoczyła przeważające siły perskie, a Dariusza zmusiła do ucieczki. Aleksander wziął do niewoli matkę, żonę i córki Dariusza, które miały go wspierać w boju. Wiadomo, że traktował je z należytym szacunkiem. Zamiast do Babilonii i serca imperium, Aleksander ruszył najpierw na Egipt zajmując po drodze porty fenickie, których floty nękały greckie wybrzeża. Miasta po kolei poddawały się Aleksandrowi – opór stawiły mu jedynie Tyr i Gaza. Oblężenie Tyru przeszło do legendy - główna część miasta znajdowała się na wyspie oddalonej o kilkaset metrów od brzegu. Aleksander pozbawiony floty nie mógł w tradycyjny sposób zagłodzić miasta. Rozpoczęło się lądowe oblężenie wyspy - Król nakazał zburzyć stary Tyr znajdujący się na lądzie, a z ruin zbudować szeroką groblę, która dotarła do wyspy. Będąc pod ciągłym ostrzałem osiągnięto cel, a Tyr skapitulował. Zdobycie portów fenickich dało Grekom pełnię kontroli nad Morzem Egejskim. Aleksander wkroczył do Egiptu, gdzie witano go jak wyzwoliciela i powołano faraonem. Po przeczekaniu zimy (332/331) nad Nilem wiosną ruszył w stronę Babilonii. Dariusz zaproponował pokój oddając Aleksandrowi wszystkie ziemie na zachód od Eufratu, król jednak odmówił. Do decydującej bitwy doszło pod Gaugamelą (331 p.n.e.), gdzie armia perska została zlikwidowana. Aleksander triumfalnie wkroczył do Babilonu, a zdobycie skarbca królewskiego w Susie rozwiązało wszystkie problemy finansowe. Aleksander wkroczył do Persji, gdzie kazał spalenia pałacy królewskich symbolicznie spełniając cel wyprawy - zemstę za zniszczenia podczas inwazji Kserksesa. Dariusz III został zamordowany przez jednego ze wschodnich satrapów Bessosa. Aleksander kazał pochować Dariusza w mauzoleum Achemenidów i ruszył za Bessosem. Wyprawa zaprowadziła go do dalekiej Baktrii na skraju perskiego świata. Przez 3 lata Aleksander pacyfikował Baktrię (331- 328), a w ramach pokoju z lokalnymi władcami kazał poślubić swoim oficerom szlachetne córki Baktrii i Sogdiany samemu poślubiając Roksanę. Aleksander zaczął się kreować na spadkobiercą perskiego imperium przyjmując coraz więcej wschodnich obyczajów, co coraz bardziej nie podobało się jego helleńskim towarzyszom. Persja została opanowana, lecz Aleksander wyznaczył sobie nowy cel – dotarcie do końca świata, który według greckiej tradycji znajdował się na wybrzeżach Wschodniego Morza. W 326 p.n.e. Aleksander dotarł do rzeki Indus, której przekroczeniu sprzeciwili się żołnierze. Aleksander zdołał ich jednak przekonać obiecując ostatnią kampanię. W bitwie nad rzeką Hydaspes udało mu się odnieść wielkie zwycięstwo, lecz armia nie chciała już iść dalej. Bezradny Aleksander nakazał odwrót. Część armii spławił Indusem, a dalej wzdłuż wybrzeża do Babilonii, samemu dowodząc drugą częścią przeszedł przez pustynie w Baluchistanie, która zdziesiątkowała jego wojska.
Powrót króla do Babilonu nie ucieszył wszystkich – wielu satrapów zarówno perskich jak i helleńskich usamodzielniło się, a skarbiec był pusty. Przez ostatnie 2 lata życia Aleksander reformował swoje potężne imperium sięgające od Adriatyku za Indus. Uważa się, że następnym jego celem był podbój Arabii, lecz król zmarł po nagłej chorobie w 323 p.n.e. w Babilonie, a jego państwo zaczęli rozrywać jego generałowie (diadochowie). Największą spuścizną po Aleksandrze jest rozprzestrzenienie się kultury greckiej na całe byłe imperium perskie i powstanie wielu helleńskich państw, jak Selekcja, Egipt Ptolemeuszy czy najdalsze królestwa greko-baktryjskie i greko-indyjskie, które przetrwały nad Indusem do początków naszej ery.

Aggiunto al nastro di tempo:

Data: