OSTATNIE LATA (1 gen 413 anni a. C. – 1 gen 404 anni a. C.)

Descrizione:

Sparta przejęła pełną inicjatywę w wojnie, w 413 p.n.e. za radą Alcybiadesa zdobyli i obsadzili garnizon Dekeleja w Attyce odcinając Ateny od jej pól, gajów i przed wszystkim kopalni srebra, oraz drogi na Eubeę, gdzie na początku wojny przetransportowano większość ateńskiego bydła. Odcięcie Aten od zaplecza nie oznaczało jeszcze kapitulacji miasta, które przez port w Pireusie nadal mogło importować wszelkie potrzebne zapasy, a flota ateńska pomimo ogromnych strat nadal była najsilniejsza na Morzu Egejskim. Sparty również jednak nie było stać na powiększenie floty, w czym pomogły Lesbos i Chios - ważni ateńscy sojusznicy na Wschodzie. Spartanie otrzymali również pomoc finansową od samego diabła - króla Persji (Dariusza II), który w zamian za zrzeczenie się przez Spartę (w imieniu Greków) pretensji do miast jońskich (które znajdowały się pod ateńską kontrolą) opłaciła Lacedemońską flotę. Ateńczycy również starali się o wsparcie Króla Królów, a w tym celu obalili nawet demokrację (zamach oligarchiczny w 411 p.n.e.). Autorem tego pomysłu stał się Alcybiades, który po ucieczce ze Sparty stał się perskim doradcą. Zdesperowani Ateńczycy wybaczyli mu wszelkie przewiny i mianowali Strategiem. Jako dowódca floty udało mu się osiągnąć kilka zwycięstw, które umocniły ateńskie morale. W 407 p.n.e. Alcybiades wrócił do Aten w glorii chwały, a podbudowani Ateńczycy wysłali go na kolejną wyprawę morską przeciw Sparcie. Zwycięstwa jednak nie nadchodziły a zniecierpliwieni Ateńczycy odwołali Alcybiadesa ze wszystkich urzędów. Do decydującej bitwy morskiej doszło w 406 p.n.e. koło wyspy Arginuza naprzeciw Lesbos. Pomimo ateńskiego zwycięstwa, flotę zniszczył sztorm. Ateny pogrążyły się w pandemonium, a tych, którym udało się skazano na śmierć. W 405 p.n.e. doszło do ostatecznej bitwy morskiej doszło w Helesponcie (u ujścia Ajgospotamos – Kozia Rzeka), gdzie Spartanie zniszczyli całą ateńską flotę. Kilka miesięcy później zablokowano port w Pireusie, a obaj spartańscy królowie stanęli pod murami Aten. Zagłodzone miasto skapitulowało (404 p.n.e.).

O warunkach pokoju miała decydować symmachia spartańska. Sprzymierzeńcy (Korynt i Teby) domagały się zburzenia miasta i przemianowanie ruin w pastwisko dla bydła, i sprzedania Ateńczyków w niewolę. Władzę nad Grecją Środkową przejęłyby wówczas Teby, a kontrolę nad Morzem Egejskim Korynt. Spartanie nie zgodzili się jednak takiego wzmocnienia swoich sojuszników, którzy zwróciliby się przeciw nim. Obronę Aten Sparta argumentowała zasługami ateńczyków w wojnach perskich. Ostatecznie Ateny miały ewakuować swoje wojska ze wszystkich miast sprzymierzonych, wydać swoją flotę i zburzyć długie mury i umocnienia Pireusu. Pokój ten przyjęto w mieście z wielką ulgą. Wojna zrodziła głębokie rany w społeczeństwie greckim, a postawa Sparty zniechęciła Korynt i Teby do Lacedemończyków, co nie pozwoliło ustabilizować polityki greckiej.

Lata wojen i wewnętrznych kłótni zniechęciły Ateńczyków do demokracji, ważnym elementem było przywrócenie oligarchów do władzy po radach Alcybiadesa w 411 p.n.e., co miało zapewnić wsparcie Persów - to jednak nigdy nie przyszło. W ostatnich latach wojny demokracja ustąpiła ochlokracji, która emocjonalnie sprawowała władzę, bez zważania na skutki. W 404 p.n.e. Zgromadzenie przyjęło pod bacznym okiem Spartan reform ustrojową, która wprowadzała 30 osobową komisję, która znana jest jako Trzydziestu Tyranów, którzy brutalnie rozprawili się z sykofontami i demagogami, dalsze represje sięgnęły bogatych metojków, a dalej bogatych obywateli. Na skutek działania tyranów w Atenach wybuchła krwawa wojna domowa, która zakończyła się spartańską mediacją i przywróceniem konsensualnej umiarkowanej demokracji.

Aggiunto al nastro di tempo:

Data: