niewola awiniońska (1 mars 1309 – 1 mars 1377)

Description:

- Francja jest najsilniejsza polit. (spór Bonifaceego VIII z Filipem IV Pięknym)
- król Francji narzucił duchowieństwu dziesięcinę (powołując się na stare przywileje krucjatowe) ze względu na swój konflikt z Anglią. Wobec przedłużającego się opodatkowania w 1296 r. Bonifacy VIII w bulli Clericis laicos (świeccy od zawsze szkodzili Kościołowi) potępił opodatkowanie. W odpowiedzi Filip IV zakazał wywozić z Francji srebro i złoto, co uderzało w Kurię - np. świętopietrze. Bonifacy ustąpił.
- papiestwo zależne od Francji
- osłabienie papiestwa
- szczyt biurokracji