XVIII w. [oświecenie] (16 Okt 1700 Jahr – 7 Jan 1800 Jahr)

Beschreibung:

> tło: racjonalizm (poznanie: rozum), utylitaryzm, naturalizm (stan natury to ideał), moralizm (rozum+natura), deizm (Locke, Volter, Monteskiusz, Tindal - Kościół instytucją wychowawczą), Locke, Rousseau, Kant; Reformy trydenckie wprowadzane powoli i utrudniane przez ruchy gallikańskie i jansenistyczne (FR); Spory jansenistyczne pochłaniają energię Kościoła (FR); Rygoryzm i hipokryzja jako pokłosie jansenizmu; Rozwój prasy; początki masonerii; dwory chcą mieć wpływy na Kościół.
> Kościół: Episkopalizm (Ger) dążył do ograniczenia władzy papieskiej nad kościołami lokalnymi i do zwiększenia władzy biskupów; karykatura księdza oświeceniowego (ksiądz jest wychowawcą ludu, utylitarystyczne kaznodziejstwo, zajmuje się techniką, żywieniem, pogodą, budową maszyn; kult coraz bardziej antropocentryczny (celem ulepszenie człowieka); wiara traci charakt. nadprzyrodzony, Eucharystia jedynie symbolem, msze utrzymywać ze względu na potrzeby ludzi.
- Józefinizm (cesarstwo austriackie): wydział do spraw Kościelnych, regulacja prawna, wiele przepisów drobiazgowych (liturgia świece, kadzidło), zniesienie klasztorów kontempl.
---------------------------------------------------------

> PL: Zahamowanie wprowadzania reform trydenckich w wyniku działań wojennych i dokonanych zniszczeń; Wzmocnienie pozycji Kościoła postrzeganego jako instytucja narodowa; Powstaje zbitka pojęciowa: „Polak-katolik”; Innowiercy często postrzegani jako zdrajcy narodu; wprowadzenia ograniczeń prawnych dla niekatolików (Zakaz apostazji od katolicyzmu pod karą banicji - 1668); sarmatyzm w PL: naprawę państwa widziano w nawróceniu z grzechów ludzi, a nie państwa, (budowano ołtarze,dary materialne dla klasztorów, dewocja, teatralizacja obrzędów rel., pobożność Maryjna, zabobony, procesy o czary, koronacje obrazów, pielgrzymki itp.), upadek edukacji katolickiej; państwo nie ingeruje w sprawy Kościoła, swoboda działań Stolicy Apostolskiej; kult obrazów i świętych mieszał sie z zabobonem i ciemnotą tłumu; bp walczyli ze zwyczajami ludu (jarmarki w święta, jasełka, przesada w zdobieniu grobu Pańskiego), bo wprowadzali postanowienia Soboru Trydenckiego.
- okres stanisławowski: próby reform udaremnione przez Rosję i Prusy (1764).

Zugefügt zum Band der Zeit:

Datum: